22 Ocak 2017 Pazar

Öncü hava postaları

Ondokuzuncu yüzyılın sonlarında, zorunluluklardan doğan ilginç bir hava postaları denemesi, 1870-1871 yıllarında Alman ordularının Paris'i kuşatması dolayısı ile gerçekleştirildi. Güvercinler ve uygun rüzgarlar estiği zaman balonlar ile gerçekleştirilen hava postaları denemeleri yapıldı. Balonlara bağlanan posta çuvalları ile gerçekleştirilen ve "ballon monte" denilen bu uygulamalarda taşınan bazı mektuplar daha sonra  kara ve deniz yolu kullanılarak ülkemize kadar ulaşmayı başarmış.

1870 Ballon Monte hava posta taşıması
1870 yılında Alman kuşatmasındaki Paris'ten balon ile posta gönderilmesini canlandıran kartpostal

1870'de İstanbul'a gelmiş Ballo Monte hava postası
Corinphila müzayede evi tarafından satılan, Türk aerofilatelisi koleksiyoncusu Bill Robertson koleksiyonundan
Paris Ballon Monte hava postası ile Marsilya'ya oradan büyük olasılık ile deniz yolu ile İstanbul'a gelmiş mektup


Uçak ile ilk uçuşu kimin gerçekleştirildiği konusunun tartışmalı olması gibi, uçakla ilk hava posta taşımasını kimin gerçekleştirdiği de tartışmalı bir konu. Ancak genel olarak kabul edilen, önceden planlanan ilk resmi izinli hava postasının 1911 yılında Allahabad ile Naini şehirleri arasında  on kilometreden biraz fazla bir mesafe taşınarak, hava gösterilerine mali kaynak sağlamak amacı ile yapıldığı.

Allahabad hava postalarını taşıyan uçak resimli kartpostal


İngiliz sömürgesi Hindistan'da gerçekleştirilen deneysel hava postasının verdiği ilham ile, İngiliz kralı 5. George'un taç giyme kutlamaları sırasında bir aya yakın süre ile Londra şehriyle kraliyet sarayının bulunduğu Windsor arasında karşılıklı olarak her iki yönde hava posta taşıması gerçekleştirildi.
Taşınan hava postalarının tamama yakını özel olarak hazırlanan birkaç değişik renkteki posta kartları ve taşınan posta her seferinde on, on beş kilo civarında idi.

1911 İngiltere hava postası taşıyan uçak
1911 yılında Londra-Windsor arasında hava postası taşıyan uçaklardan biri
Kanatlarının altında Aerial mail - Hava postası yazıyor

1911 İngiltere hava postası ile taşıınmış kart
Corinphila müzayede evi tarafından satılan, Türk aerofilatelisi koleksiyoncusu Bill Robertson koleksiyonundan
George V taç giyme kutlamaları sırasında hava postası ile taşınan sonra İstanbul'a gelmiş kart




1912 Uçak postası pulları/vinyetleri
Bir diğer önceden planlanan ve düzenli hava posta taşıması, 1912 yazında Hesse ve Ren dük ve düşesi tarafından hayır amacı ile para toplamak için, iki haftaya yakın süre ile gerçekleştirildi. Normal posta pulu ile birlikte yardım amacı ile hazırlanan ve resmi pul olmayan gagasında mektup taşıyan kaz resimli "hava postası pulları" kullanımı zorunluydu. Uçuşlar Frankfurt, Darmstadt, Worms ayrıca Mainz ve Offenbach şehirleri arasında yapıldı.

Taşınan dört yüz bin adedin üzerindeki hava postalarının, tamamına yakını hayır derneği yararına satılan, dük ve düşes ile ailesi resimli kartpostallar ve özel uçak postası (flugpost) kartlarından oluşuyordu. Zaten etkinliğin bir diğer adı da "posta kartları haftası" idi.
1912 Ren hava postaları haritası
Haritada hava postaları taşıması yapılan Frankfurt, Darmstadt, Worms
ayrıca Mainz ve Offenbach şehirleri ve kullanılan damgalar

1912 Hava postası taşıyan LZ 10 hava gemisi
Hava postalarının çoğunluğunu taşıyan LZ10 Schwaben hava gemisi

1912 Hava postası taşıyan uçak
Her seferinde 50 kilo civarında posta çuvalı taşıyan
sarı renkli kanatları nedeni ile Gelber Hund - Sarı köpek adı ile anılan Euler model uçak

1912 Hava postası ile taşınan İstanbul'a gönderilmiş kart
1912 Ren ve Main hava postası ile Darmstadt'tan İstanbul'a gönderilmiş kart
Büyük olasılıkla Sarı Köpek diye anılan uçak ile taşınmış