İkinci Dünya Savaşına doğru

Otuzlu yılların başlarında ülkemizin önce CIDNA sonra AEI ve daha sonra Luft Hansa şirketlerinin uçuşları ile dünyaya hava bağlantısının nasıl sağlandığını ayrtıntılı olarak daha önceki yazılarımda belgelemiştim.

Kurtuluş savaşından çıkmış bir ülke olarak yabancı ülkelere ve dolayısı ile onların hava yolu şirketlerine tam olarak güvenilemediği için ülkemiz üzerinde düzenli ve sürekli transit uçuş yapmak isteyen yabancılara izin verilmedi, İngiltere, Hollanda ve Belçika gibi ülkelerin hava yolu şirketleri bunun sonucu olarak ülkemize hiç uçmamayı seçtiler.

İkinci Dünya Savaşının adım adım yaklaştığı yıllarda, önce İtalyan AEI şirketinin uçuşları 1935 yılında yasaklandı, sonra Air France şirketi Alman rekabeti karşısında başarılı olamayarak ülkemize olan uçuşlarından 1936  yılında vazgeçti. Son olarak 1937 yılında Alman Luft Hansa uçuşlarını durdurdu ve ülkemize gelen uluslararası hava yolu kalmadı.

Ülkemizden Avrupa ülkelerinen gönderilen hava postaları Belgrad Zemun havalanına tren ile giderek daha sonra hava postası ile yollarına devam etmek zorunda kaldı.

1937 yılında Montrö Boğazlar Mukavelesi anma serisi pulları ile Almanya'ya gönderilen zarfta
gönderici zarfa yanlamasına daktilo ile mektubu için tercih ettiği yolu da yazmış, Sofya üzerinden gitmesini istemiş ama herhalde o rotada da sorun olduğu için zarf Zemun/Belgrad yolu ile gitmiş, Zemun transit damgası zarfın arkasında.

1938 yılında Londra'ya gönderilen hava postası zarfında posta görevlisinin kırmızı kalem ile rotayı yazdığını görüyoruz Belgrad - Londra, zarfın arkasında Zemun/Belgrad transit damgası bulunuyor.

1938 yılında Bursa'dan Hollanda'ya gönderilmiş hava postası zarfının arkasına Zemun/Belgrad havaalanının görsel makina transit damgası uygulanmış. 1938 yılı başında yeniden Devlet Hava Yolları (D.H.Y.) adı ile yapılanan ulusal hava yolumuzun İstanbul-Bursa ve Bursa-İstanbul uçuşlarına başladığını biliyoruz, acaba bu hava postası zarfı İstanbul'a DHY tarafından taşınmış olabilir mi? Ne yazık ki zarfta fikir verebilecek bir İstanbul transit damgası bulunmuyor.

1939 yılında Eylül başında Almanya'nın Polonya işgali ve İkinci Dünya Savaşının başlamasından hemen önce Almanya'ya gönderilmiş hava postası gönderisi, zarfın arkasında Zemun/Belgrad transit damgası bulunuyor.

1941 başında İkinci Dünya Savaşı ağırlaşmış Almanya Avrupa'nın pek çok ülkesini ele geçirmiş durumda ülkemizden Amerika Birleşik Devletlerine giden hava postaları Portekiz üzerinden gidebiliyor, kısa bir süre sonra bu rotada kullanılamayacak ABD'ye giden hava postaları önce Afrika sonra Asya hatta Avusturalya üzerinden dolaşacak. Zarfta posta görevlisinin kırmızı kalem ile yazdığı rota Belgrad-Lizbon, zarfın arkasında Zemun/Belgrad transit damgası görülüyor.