11 Şubat 2018 Pazar

Kızılay uçak resimli pullar, Sanayi Kongresi ve ilk uçuş zarfları


Kızılay kuruluşumuz ek gelir elde edebilmek amacı ile 1946 yılında sekiz puldan oluşan bir anma pulu serisi çıkarmıştır, bu anma serisi pulları postada kullanılmamışlardır. Yirmibeş puldan oluşan küçük tabakalar halinde basılan bu anma serisi pullarından yukarıda görülen dört kuruşluk pulun üzerinde cankurtaran/ambulans haline getirilmiş olan Junkers 52 model bir uçağa ait olan resim bulunmaktadır.  Tamamı satılamayan pulların bir kısmına 1949 yılında kırmızı renkli "Şefkat pulu" üstbaskısı yapıldıktan sonra tekrar satışa çıkarılmıştır, aşağıda üstbaskı yapılmış pul yirmibeş pulluk tam tabaka olarak görülmektedir.


1950 yılında yönetime geçen Demokrat Parti 1951 yılında çeşitli illlerin Ticaret Odaları delegelerini bir araya getirerek bir "Sanayi Kongresi" gerçekleştirdi, bu kongre anısına posta idaremiz 1949 yılında bastırdığı üç büyük şehrimiz üzerinde uçak resmi olan pul serisinden postada kullanılamayan  5, 30 ve 50 kuruş değerlerde olan pullar üzerine kırmızı renkli "Sanayi Kongresi 9 Nisan 1951" üstbaskısı yaparak satışa çıkardı. Satışa çıkarıldığı gün iki üç saat içinde tükenen ve bulunamaz olan pullar ile ilgili gazetelerde haberler çıktığı görüldü. İlginç olan ise savaş sonrası başlayan ABD hibeleri yüzünden uçak fabrikasını kapatan ülkemizde yapılan bir Sanayi Kongresi için, uçak konulu pulların seçilmesi.

Aşağıda posta idaremiz tarafından Almanya'da bulunan bir yayın kuruluşuna, taahütlü uçak postası ile gönderilmiş tam seri Sanayi Kongresi anma pullu ve ilk gün posta damgalı bir zarf görülmektedir. Altında ise posta idaremiz tarafından kongrenin yapıldığı Dil Tarih Fakültesinde açılan geçici postahanede kullanılan özel damga ile damgalanarak taahütlü olarak uçak postası ile Amerika Birleşik Devletlerine gönderilmiş bir ilk gün zarfı görülmektedir.




Başlangıçtan itibaren her dönemde hava yolu şirketleri gerçekleştirdikleri deneme uçuşları için ilk uçuş zarfı diye bilinen zarflar üretip koleksiyonculara satarak gelir elde etmeye çalışmışlardır. Savaş sonrası dönemde gerek uçuşların gerekse hava postalarının hızla artması hava yollarının bu yol ile elde ettiği gelirlerin önemini azalttığı için, savaştan birkaç yıl sonra havayolu şirketleri ilk uçuş zarfı üretiminden vaz geçmişlerdir. Daha sonraki dönemlerde koleksiyoncuların taleplerini karşılamak için posta idarelerinin ilk uçuşlar için özel damgalar yaptığı görülmektedir.


Altta havayolu şirketleri tarafından yapılmış uçuş zarfları örnekleri görülmektedir.